Bugün ki rotamız, Taş evlerle kaplı nostaljik sokakları, balıkçı teknelerinin tablo gibi dizili olduğu sahili ile İzmir’in kuzeyinde yer alan en eski liman kentlerinden biri olan, şirin balıkçı kasabası Foça.
Kent antik çağda bir İyon yerleşimi olarak ortaya çıkmış adını da kendisini çevreleyen civardaki adaların açıklarında yaşayan foklardan almış eski adı ile Phokaia.
Bölgede yapılan kazılar zamanın en önemli uygarlıklarının burayı devamlı olarak kullandığını göstermekte. Koruma altına alınan Phokaia antik kenti de buradaki yapıların büyük bir kısmını oluşturuyor.
Foça eski dokuyu korumayı başarmış nadir Ege kasabalarından biri.
Bahsettiğim Eski Foça aslında, şimdilerde ikiye ayrılmış gibi bir de Yeni Foça var, bildik yapılaşma zulmüne uğramış yazlık evlerin çoğunlukta olduğu betonarme binalarıyla dolmuş.
Zaten Eski Foça demek bile bana göre yanlış çünkü bilenler Foça dendiğinde orası olduğunu anlıyorlar.
Foça ilk görüşte aşık olabileceğiniz şirin bir liman kenti.
Foçalılar kentlerini nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan sevimli Akdeniz fokları ile simgeleştiriyorlar ama eski Foça’lıların simgesi horozmuş.
Foça’ya girince bir horoz heykeli sizi karşılıyor. Yüzlerce, yüzlerce yıl önce Phokaialılar, yani Foça’nın eski sakinleri tahtadan horoz heykellerini meclislerine, tapınaklarına ve gemilerinin burunlarına koyarlarmış, dirliğin ve erken uyanışın sembolü olarak.
Foça’da bugün de bir yerlerde bir altın horoz olduğuna inanılıyormuş.
Bana sorarsanız Foçada altın horoz var, o da Foça’nın kendisi derim.
Foça ve çevresi gerçekten sizi büyülüyor, çok güzel doğal güzelliklere sahip.
Siren Kayalıkları ve Foça Adaları da bunlardan en fazla dikkat çekenler. Efsaneye göre bir zamanlar bu adacıklarda denizkızları yaşarmış ve balıkçıların yolunu şaşırıp teknelerinin batmalarına neden olurmuş.
Tercihiniz havayolu ise Foça’ya en yakın havalimanı İzmir Adnan Menderes Havalimanı.
Foça ile havalimanı arasındaki mesafe 90 km.
Havalimanından Foça’ya ulaşmak için en kolay ve rahat yol İZBAN yani banliyö tren.
İZBAN treni ile Foça’ya en yakın durak olan Hatun dere İstasyonu’na gelip, istasyondan kalkan ESHOT otobüsü ile Foça’ya gidebilirsiniz. Otobüsler İZBAN treni ile koordineli bir şekilde çalışıyor. Bu şekilde yolculuk yaklaşık olarak 2 saat sürüyor.
Havalimanında İZBAN’da kullanacağınız İzmirim Kartı almayı unutmayın diye de minik bir not bırakayım.
Eğer araç kiralamak isterseniz; Gaziemir, Karşıyaka, Menemen güzergahını kullanarak 1,5 saatlik bir yolculukla Foça merkeze ulaşabilirsiniz.
Yok ben kara yoluyla, şehirler arası otobüs kullanarak gideyim derseniz hemen hemen heryerden İzmir’e şehirler arası otobüs seferleri bulunuyor.
İzmir Otogarından Foça’ya her yarım saatte bir dolmuşlar var.
Özel aracınızla İstanbul’dan Foça’ya gitmek isterseniz İstanbul, Gebze, Bursa, Karacabey, Mustafakemalpaşa, Susurluk, Balıkesir, Akhisar, Manisa, Menemen ve Foça rotasını takip ederek, 500 km ve yaklaşık 6 saat gibi bir sürede ulaşabilirsiniz.
İzmir Foça’da neler yapabilirim dediğinizi duyar gibiyim, bu bolca deniz kokan sahil kasabası Foça’da gezilecek görülecek çokça alternatif bulunuyor. Foçanın ilçe merkezi aynı zamanda da sahil şeridi olmasından dolayı günün her saati cıvıl cıvıl. Balıkçı barınağının çevresinde çok sayıda balık lokantası, restoran ve kafe var.
Buralara gelmişken en büyüğü Orak Adası olan adalara bir tekne turu yapabilir ve hatta şanslı gününüzdeyseniz bir fok balığına bile rastlayabilirsiniz. Tarihe ve dönem yapılara meraklı olanlar için Foça tam biçilmiş kaftan diyebilirim.
Foça’ya 10 km. uzaklıkta ki kaya anıt mezar Taş Ev, yine bir kaya mezar olan Şeytan Hamamı, BeşKapılar Kalesi ve Osmanlı zamanından kalan hamamlar Foça’da gezebileceğiniz tarihi yapılardan bazıları. Foça’nın bir diğer özelliği olan Taş evlerin sıralandığı, tarihi taş binaları renk renk güllerin, sardunyaların, begonvillerin süslediği sokaklarında gezerken, limanda balıkçıları seyrederken sanki zamanda yolculuk yapıyor hissine kapılmanız kaçınılmaz, insana ayrı bir huzur ve çokça mutluluk veriyor.
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunan Foça surları, İncir Adası, Foça ilçe girişindeki yel değirmenleri, Foça Reha Midilli Caddesi’ndeki eski Rum evleri de görülmeye değer.
Vaktiniz varsa eğer dokusunu olduğu gibi koruyan taş evleriyle, kendi halinde köy yaşamıyla Kozbeyli köyüne mutlaka uğrayın derim. Köy meydanının hemen sol tarafında bulunan Şakir’in Yeri’nde bir dibek kahvesi içerek köy yaşamına bir göz atmak inanın çok keyifliydi.
Kahve molasından sonra ara sokakları gezebilir hatta bir de dondurma keyfi yapabilirsiniz.
Eski Foça’nın günbatımının güzelliğini hep duymuştum, bu yüzden de buraya kadar gelipte günbatımı izlemek şarttı elbette.
Gündüzleri aşırı sıcakken, akşam üzeri bir anda değişen serin havasının etkisimidir bilemedim ama gerçekten de çok etkileyiciydi.
Eski Foça’dan Yeni Foça’ya giden yol üzerinde bulunan koylarda ki plajlardan denize girmeden dönmek haksızlık olur elbette. Eğer aracınız yoksa önlerinden minibüsler de geçiyor.
Foça plajları ve koyları açık denizle olan ilişkisi nedeniyle genel olarak soğuk ama oldukça berrak bir denize sahip.
Foça’da denize girmek için önerilen yerlerden biri Sazlıca Koyu’ndaki plajlar. Aynı zamanda kamp ve karavancıların da kalabildiği bir yer burası. Biraz karmaşık bir yer gibi geldi bana niye derseniz çünkü plajın arkasında hem çadırlar hem de mangal yapan aileler vardı.
Sazlıca’da yüzmek için bu kamp alanlarının haricinde, daha kuytuda kalan yerler de var aslında daha çok fotoğraf çekmelik bir yer olarak kaldı benim için.
Ben kendi deneyimimden yola çıkarak Foça’nın güzeller güzeli Mersinaki Koyu’nda yer alan mavi bayraklı Hanedan Beach’i önerebilirim. Girişi ücretli.
Kum ve çim alanı bulunuyor. Hayli geniş bir plaja sahip olduğu için kalabalık sizi boğmuyor. Öyle insanı rahatsız eden müziklerde yok anlayacağınız keyifli bir yer. İçeride ki tesiste fiyatlar orta seviyede,
yiyecek ve içecek olarak ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.
Mersinaki Koyu’nda yer alan bir diğer plaj olan Voodoo Beach de giriş ücreti yok ancak şezlong için ücret ödemeniz gerekiyor.
Foça plajları hakkında biraz araştırma yaparken bir diğer plaj alternatifi de Mambo Beach Club burası da mavi bayraklı ve Mersinaki Koyu’nda yer alıyor.
Eski Foça Halk Plajının sahili düzenli ama dar. Deniz suyu ise oldukça soğuk. Burada deniz kestanelerine de dikkat etmeniz gerek. Deniz ayakkabılarınızı yanınıza almayı sakın unutmayın.
Foça yarımadasının kuzeyindeki alana kurulu Yeni Foça da ki Halk Plajı ise İzmir’deki mavi bayraklı plajlar arasında yerini çoktan almış.
Oldukça uzun bir plajı var. Yeni Foça Halk Plajı’nın sorumluluğu belediyede. Bu nedenle plajdan herhangi bir ücret alınmıyor. Ancak şezlonglar bağlı bulunduğu otellerin veya işletmelerin sorumluluğunda. Şemsiye ve şezlongları bu işletmelerden kiralayabiliyorsunuz.
Foça’nın denize uzanan kara parçası olan İngiliz Burnu, herhangi bir yerleşim yerine sahip değil. Daha çok günübirlikçilerin tercih ettiği bir yer olan İngiliz Burnu koylarında düzensiz çadır kuranları da görebilirsiniz.
Foça’da konaklama İzmir’in diğer tatil yerlerine göre biraz daha uygun.
Eski Foça’da oteller genel olarak butik otel olarak hizmet veriyor. Çoğu Eski Rum evlerinden yapılan düzenlemeler ile konaklama imkanı sunuyor.
Süper lüks otel ararsanız burada yok ama aradığınız konforu rahatlıkla bulabiliyorsunuz. La Petra Hotel, Hotel Foça Kumsal, Hanedan Hotel bunlardan birkaçı.
Foça’da konaklama için pansiyonlar da düşünülebilecek ideal seçeneklerden.
Foça’da Ne Yenir:
Denizin tüm nimetlerinden yararlanan Foça halkının, elbette ki mutfakları balık ve deniz ürünlerinden oluşuyor. Akdeniz ve Ege mutfağının vazgeçilmez otları, zeytinyağlıları ve bolca deniz ürünü Foça’daki sofraların da vazgeçilmezi.
Kaya barbun balığı ile yapılan sarımsaklı yoğurdun balığın üzerine dökülmesi ile oluşan ve yoğurt ile balığın bir arada yenilmemesi tezini çürüten yöresel yemekleri Yoğurtlu Kupa denenebilir.
Enginarlı otlu kavurma Ege yöresinin en büyük zenginliği enginarın, çeşitli otlar ile kavrulmasıyla oluşuyor ve yöreye özgü bir lezzet.
Salatalarda da ot zenginliği ön plana çıkıyor. Ebegümeci, arapsaçı, tarakotu, radika ve turp otu gibi belki de bir çoğumuzun ilk defa duyduğu otlar, özel soslar ile salata tabaklarında buluşuyor.
Foça sokaklarında gezerken bölgeye özgü, erimiş peynir, salam, sucuk ve domates ile yapılan kumru ve midye dolmanın satıldığı tezgahlar ayak üstü atıştırmalıklarınız olabilir.
Tatlı tercihiniz bence dondurmadan yana olsun, zaten çok da sevdiğim için denemeden dönemezdim.
Nazmi Usta’nın Girit usulü dondurmasının kesinlikle tadına bakın, küçücük mekanın önündeki kocaman kuyruk sakın sizi vazgeçirmesin biraz sabırla harika bir lezzet sizi bekliyor..
Antep fıstıklı, vanilyalı, krokanlı, kakaolu, karadutlu, tahinli dondurmalarının dışında başrol elbette ki sakızlı dondurmanın.
Her yıl aynı lezzetlere yenileri de ekleniyormuş.
Foça’da halk arasında anlatılan bir öykü var; ‘Karataş Efsanesi’.
Buna göre Foça’da nerede olduğu bilinmeyen bir taş varmış ve yerini kimse bilmiyormuş.
Efsane bu ya, her kim Foça’ya gider de bilmeden karataş’a ayak basarsa Foça tutkunu olurmuş ve günün birinde mutlaka oraya dönermiş, kim bilir belki de bende farketmeden basmışımdır.
Sizin de Foça ile ilgili gezi notlarınız varsa yorum kısmında bizimle paylaşır mısınız?
Sevgiyle ve tabi ki Ege Fısıltıları kalın.
Çok güzel bir yazı olmuş Foça için, elinize sağlık teşekkürler